Τμήμα: Κοινωνιολογίας
Τίτλος μαθήματος: Φύλο και Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία
Διδάσκουσα: Επίκουρη Καθηγήτρια Αλεξάνδρα Χαλκιά

Τμήμα Κοινωνιολογίας
Πάντειο Πανεπιστήμιο

Σε αυτό το μάθημα εξετάζονται οι κυρίαρχες σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις της κοινωνικής ανισότητας με κεντρικό άξονα της ανάλυσής το φύλο.

Στην αρχή του εξαμήνου γίνεται η εισαγωγή της έννοιας του έμφυλου υποκειμένου. Ακολουθεί μία συστηματική επισκόπηση της σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας με ειδική εστίαση στο φύλο και τις σχέσεις εξουσίας. Σκοπός μας είναι η διαμόρφωση ενός στέρεου θεωρητικού πλαισίου για την ανάλυση της κοινωνικής κατασκευής του υποκειμένου σε συνάρτηση με συγκεκριμένες κοινωνικές δομές και πολιτισμικά συγκείμενα. Η εστίαση στις συχνά πολύπλοκες εμπειρικές πραγματικότητες της ανισότητας προκύπτει κατά τα μέσα του εξαμήνου αφού θα έχουν οι φοιτητές τα θεωρητικά εργαλεία για να επεξεργαστούν και να αναλύσουν τα δεδομένα που παρουσιάζουν εμπειρικές έρευνες.

Το μάθημα συμπεριλαμβάνει παρουσιάσεις από τους ίδιους τους φοιτητές. Στο τέλος του εξαμήνου γίνονται γραπτές εξετάσεις. Η ύλη αποτελείται από τα άρθρα του φακέλου, τις εισηγήσεις και συζητήσεις που γίνονται στο μάθημα καθώς και τις ταινίες που τυχόν θα προβληθούν και άλλες προσκεκλημένες εισηγήσεις.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Φιλελεύθερη Θεωρία

• Wollestonecraft, Mary. ¨Η Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων των Γυναικών¨ σελ. 244-261. Φιλοσοφία των Φύλων. Βούλα Λυμπεροπούλου. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα 1984.
• Stuart Mill, John. ¨Η Υποταγή των Γυναικών¨ σελ. 275-290. Φιλοσοφία των Φύλων. Βούλα Λυμπεροπούλου. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα 1984.
• Alice Walker, "In Search of Our Mothers' Gardens," In Search of Our Mothers' Gardens. Harcourt Brace, 1983.
• Dubisch, Jill. «Κοινωνικό φύλο, συγγένεια και θρησκεία» Ταυτότητες και Φύλο στη Σύγχρονη Ελλάδα, επιμ. Παπαταξιάρχης, Ευθύμιος και Παραδέλλης, Θεόδωρος, Εκδόσεις Καστανιώτη, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 1992.σελ.99-126.

Κοινωνική Ψυχολογία

• Chodorow, Nancy "The Sexual Sociology of Adult Life" The Reproduction of Mothering. σελ. 173-190.
• Gilligan, Carol. "Concepts of Self and Morality" In a Different Voice: Psychological Theory and Women's Development. Harvard University Press. Cambridge, Massachusetts.
• Fine, Michelle. "Silencing and Nurturing Voice in an Improbably Context: Urban Adolescents in Public School." Disruptive Voices. Σελ. 115-137

Ριζοσπαστική Θεωρία

• Atkinson, Ti-Grace. « Amazon Odyssey: Ριζοσπαστικός Φεμινισμός» σελ. 427-437.
• Freidan, Betty. «Η επανάστασή μας είναι μοναδική» σελ. 438-446 Φιλοσοφία των Φύλων. Βούλα Λυμπεροπούλου. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα 1984.
• Greer, Germaine. «Η Γυναίκα Ευνούχος: Το θηλυκό στερεότυπο» σελ. 448-456. Φιλοσοφία των Φύλων. Βούλα Λυμπεροπούλου. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα 1984.

Μαρξιστική Θεωρία

• Engels, Friedrich. «Η καταγωγή της Οικογένειας, της Ιδιοκτησίας» σελ. 358-368. Φιλοσοφία των Φύλων. Βούλα Λυμπεροπούλου. Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα 1984.
• Hartsock, Nancy. "The Feminist Standpoint: Toward a Specifically Feminist Historical Materialism," Money, Sex, and Power. Northeastern University Press, 1985.
• MacKinnon, Catharine. "Sex and Violence: A Perspective (1981)" Feminism Unmodified. pg. 85-92.

Εθνοτική και Σεξουαλική Διαφορετικότητα

• Nakano Glenn, Evelyn. "Racial Ethnic Women's Labor: The Intersection of Race, Gender, Class Oppression," Review of Radical Political Economics, vol. 17:3 (1983).
• Crenshaw, Kimberly. "Demarginalizing the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Antidiscrimination Doctrine, Feminist Theory and Antiracist Politics." University of Chicago Legal Forum. 1989.p.245-259
• Davis, Angela Y. "Rape, Racism and the Myth of the Black Rapist," Women, Race and Class. Random House, 1981. p.172-201.
• D'Emilio, John. "Capitalism and Gay Identity." In Powers of Desire: The Politics of Sexuality. Eds. Snitow, Ann, Stansell, Christine and Sharon Thompson. Pg. 108-111
• Moraga, Cherrie. "Preface" This Bridge Called My Back: Writings by Radical Women of Color. Persephone Press, 1981.
• Rich, Adrienne. "Compulsory Heterosexuality and Lesbian Existence" Blood, Bread and Poetry. Pg. 23-75 Norton, 1986.
• Jayawardena, Kumari. "Introduction," Feminism and Nationalism in the Third World. Zed Books, 1986 p.1-24.
  

Μεταμοντέρνα Θεωρία

• Παντελίδου-Μαλούτα, Μάρω. «Πολιτική Ταυτότητα, Γυναικεία Υποκειμενικότητα και Δημοκρατία» σελ.338-362, Κοινωνία και Πολιτική: Οψεις της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας, 1974-1994. Θεμέλιο. Αθήνα 1996.
• Σκοτ, Τζόουν Ουόλακ. «Το φύλο: μία χρήσιμη κατηγορία της ιστορικής ανάλυσης.» σελ. 285 - 327, Σιωπηρές Ιστορίες: Γυναίκες και Φύλο στην Ιστορική Αφήγηση. Εκδόσεις Αλεξάνδρεια. 1997.
• Φουκώ, Μισέλ. Ιστορία της Σεξουαλικότητας, τόμος 1, η δίψα της γνώσης, εκδόσεις Ράππα, [1976]1982.
• Χαλκιά, Αλεξάνδρα. "Give Birth for Greece: Abortion and Nation in the Greek Press" σελ. 111-138, Journal of Modern Greek Studies. Volume 16. 1998.